Hayatımızın bir çok evresinde dönüm noktaları olmuştur… bireysel bazda baktığımızda kiminin üniversite tercihi, kimisinin evliliği, kimisinin ise çocuğunun doğması… Ama tüm dünyanın dönüm noktası olacak şekilde tarihte bazı olaylar olmuştur, işte böyle zamanlardan birisi de 2020 senesine denk geldi ve tüm dünya bu yeni düzene ayak uydurmaya çalışıyor.
Aralık 2019’da Çin’in Wuhan eyaletinde ki balık pazarından çıktığı söylenen koronavirüs (coronavirus) covid-19 salgını, tüm dünya yeni yılı coşkuyla kutlarken sinsice yayılım gösteriyordu ve bugün tüm dünyada 200’den fazla ülkede ve milyonlarca vaka ve yüzbinlerce ölüm geride bıraktı. Halen daha tedavisi için aşı bulunamayan bu pandemi de elbette bazı kazanımlar elde edildi. Hiç bir durum yoktur ki insanoğlu uyum sağlamasın, içimizde ki güçlü yaşama isteği olgusu, bizi şartlar ne olursa olsun mücadele etmeye çağırıyor ve bunda da başarılı kılıyor. Milyonlarca yıllık dünya hayatı ve binlerce yıllık insanlık tarihi bunun örnekleri ile dolu…
Salgının ilk çıktığı günden beri 5 aydan fazla zaman geçti, bu zaman diliminde hayatlarımız nasıl değişti, koronavirüs sonrasında hayatlarımızda değişenler neler oldu gelin bir göz atalım…
Koronavirüs sonrası ilişkilerimiz
Koronavirüsün etkilediği ilk durum ilişkilerimiz oldu. Virüsün yayılması temas ve hava yoluyla olduğu için, güvenli mesafe kapsamında insanlar birbirleriyle iletişim kurarken en az 1,5-2 metre sosyal mesafe koymaya başladılar. Daha öncesinde sarmaş dolaş, sıkı fıkı olan ilişkiler, maalesef virüs engeline takıldı.
Virüsün yayılmasını önlemek amacıyla tüm devletler karantina uygulamasına başladı. Bir çok ülkede tam zamanlı sokağa çıkma yasakları uygulanırken, ülkemiz de de bahar aylarının gelmesi ve hava sıcaklıklarının artması nedeniyle hafta sonlarına özel sokağa çıkma yasakları getirildi.
65 yaş üstü ve 20 yaş altı kişilerin sokağa çıkmaları yasaklandı ki, her iki risk ve taşıyıcı grubunun devamlılığı için tedbirler sıkılaştırıldı. Her iki yaş grubu da sokağa çıkmayı seven gruptu, birisi genç nesil, kanları kaynayan, diğeri ise her otobüste, metroda, toplu taşımada sıkça gördüğümüz gezen grup. İki grupta önceleri durumu kabullenmeyi istemese de, yaşanan ölümler, hayatın gerçekleri buna mecbur bıraktı.
Topluca gezmeler, ev ziyaretleri, dede-torun ilişkileri hepsi bir anda son buldu. Misafir etmeyi ve gezmeyi seven bir toplum olarak, virüs salgını sonrasında hayatımızda uzaktan iletişim hakim olmaya başladı. Virüs kapma nedeniyle, kimse kimseye ev oturmasına gitmiyor, oğul, babasına, dedesi, torununa virüs bulaştırmamak için bir araya gelmiyor, insanlar eskisi gibi tokalaşmıyor, birbirimize sarılmıyoruz… Kısacası hayatımızda var olan bir çok gelenek ve alışkanlık bu pandemi sonrasında son buldu…
Koronavirüs sonrası iş hayatı
Virüsün etkilediği en büyük alan olan ekonomi alanı ve dolayısıyla iş dünyası, büyük bir değişime girmek zorunda kaldı. Ülkelerin kapılarını kapatması sonrasında hiç bir havayolu şirketi uçak kaldıramadı, iller arası yolcu taşımacılığı bir çok otobüs firmasının kapanmasına yol açtı, yolcu taşımacılığı tarihinin en büyük krizini yaşıyor…
Böyle zamanlarda kaybedenlerin olduğu gibi kazananlarda oldu, tarihimizde hiç bu kadar kolonya tüketmedik, kolonya üreticileri istihdam artışı ve kapasite artışı yaparak tarihi rekorlar kırdılar. Gıda sektörü taleplere yetişemez oldu, dezenfektan alanında iş yapanlar talep patlaması yaşadı… Kısacası öncelikler değişti.
Bir çok firma, devletin çıkarmış olduğu pandemi sonrası ayrıcalıklardan yararlandı, istihdamın korunması adına 3 ay süreyle işçi çıkarımları yasaklandı, kısa dönem çalışma ödenekleri hayatımıza girdi, evden çalışma kültürü genişledi. Toplantılar için bir çok hazırlıklar yapılırdı, toplantı salonu hazırlanır, her katılımcının önüne ikramlıklar konur, her katılımcı işini gücünü bırakır, bir yerden bir yere giderdi… pandemi sonrasında online görüşme ve toplantılar hayatımıza girdi. Video konferanslar hayatımızın bir parçası oldu. Psikologlar online seanslara başladı, yaşam koçları online koçluk hizmeti vermeye başladı, hatta kına geceleri bile online konferans sayesinde yapıldı. Düğünler sadece şahitler ve gelin damat huzurunda yapıldı, asker uğurlamaları ortadan kalktı, toplu eğlence anlayışı son buldu…
Restoranlar kapandı, kafeler kapandı, alışveriş merkezleri kapandı, berberler, güzellik merkezleri kapandı, büyük sanayi kuruluşları üretimlerine 1 ay süreyle durdurma kararları aldılar, ithalat durdu, yurt dışından ürün ve malzeme temini getirenler sıkıntıya düştü…
Tabi güzel şeylerde oldu, bir zamanlar insansız hava araçları verilmemesi nedeniyle başlanan çalışmalarda bugün dünyada en üst sıralardayız, yine bu pandemi sırasında solunum cihazı gereksiniminin had safhada olması nedeniyle başlanan çalışmalar bir ayda seri üretime geçme başarısı gösterdi. Zor zamanlarda söylenen bir söz var, krizler fırsat doğurur diye…
İş hayatı elbette ki en çok etkilenenlerin başında ve etkileri bir müddet daha sürecek…
Koronavirüs sonrası sağlık
Ne zaman birisi sağlık konusunda zor günler geçirse, ardından sağlığının kıymetini çok iyi bildiğini herkes görmüştür… işte bu zamanlar ise tüm dünyanın neyin öncelikli olduğunu gördüğü zamanlar oldu. Bazı ülkelerde hastanelerde yer olmaması nedeniyle, yaşlılardan çıkarılıp gençlere takılan solunum cihazları, yer olmadığı için geri çevrilen hastalar, toplu mezarlar, ceset torbaları, seyyar morglar… tüm dünya savaşlardan sonra hiç bu kadar büyük bir kaos görmemişti.
Virüsten korunmak için bağışıklık sistemi güçlendirilmesi, doğru beslenme, sigaranın zararlarının bu pandemi de de öne çıkması, maskesiz dolaşabilme hayali, biri öksürünce anlamlı ve korku dolu bakışlar… Elimize günde 10 kere yıkamalar, virüslerin nasıl bulaştıkları, nasıl dezenfekte edildikleri, doktorların ve sağlık çalışanlarının kıymetlerinin bilindiği, güçlü sağlık altyapısının nasıl güven verdiği… Kısacası sağlık alanında hem ilerledik hem de bilinçlendik…
Koronavirüs sonrası sosyal hayatımız
Ülkemiz, çok uzun yıllardan sonra ilk defa sokağa çıkma yasakları getirdi, öncesinde kafelerde, eğlence merkezlerinde, meydanlarda zaman geçirmeyi seven bizler, ev hayatında zaman geçirmeyi öğrenmek zorunda kaldık. Aile içi iletişim arttı, kimisinde olumlu yönde kimisinde olumsuz yönde… iş hayatı, koşturmaca derken çocuklarına ilgi gösteremeyen ebeveynler, evlerinde güven içerisinde çocuklarına ve ailelerine zaman ayırmaya başladılar… Televizyon ve internet kullanımları tavan yaptı, ev içi oyunlar, puzzlelar, kutu oyunları satış rekorları kırdı. Online yayıncılık şirketleri insanların evde canları sıkılmasın diye büyük kampanyalar yaptılar. Kitap okumak için zaman bulamayanlar, ardı ardına kitaplar bitirdiler.. Ertelenen işler yapılmaya başlandı, kimisi tamirat yaptı, kimisi ev boyadı… Evcil hayvanlar sahiplerinin ilk defa bu kadar çok evde bir arada gördüler…
İnsanlar dışarı çıkmayı özlediler lakin, bu virüs son bulsun da biz biraz daha içeride dururuz demeye başladılar… Hiç bir alınan kıyafet giyilemedi, hiç bir makyaj başkası için yapılamadı, hiç bir kendimizin olmadığı şekilde yansıttığımız fotoğraflar sosyal medyada paylaşılamadı… İnsanlık özüne döndü, tabi bu arada kimsenin görmemesi ve karantina yüzünden kendini salanlar da artmadı değil hani…
Sonuç olarak insan hayatının öncelikleri değişti….
Evet, 4 ana başlıkta incelediğimiz korona virüs salgını sonrasında hayatımızda neler değişti yazımızı burada noktalıyoruz. Yine bildiğimiz bir şey var ki, hayat normale döndüğünde her şeyi yine geride bırakacağız, yine hiç yaşanmamış gibi devam edeceğiz hayatımıza. Yine hırstan gözümüz dönecek, yine eskisi gibi çok para kazanmak için sağlığımızı feda edeceğiz…
Yada bazılarımız için bu yaşananlar önemli bir dönüm noktası oluşturacak ve sağlığı da, parayı da, hayatı da nasıl denge de tutmasını öğrenmiş olarak hayatta kalma becerilerini bir sonraki nesile aktararak yaşamına devam edecek…
Bu uzun yazımızı sıkılmadan okuduğunuz için teşekkür ederiz, sizlerin de eklemek istedikleriniz var ise bizlere yorum olarak bu yazıya yazmayı unutmayın…
Leyla Loyan Güçtaş
